Monumentale kerken Antwerpen - Versterkte publieksontsluiting van barok erfgoed
De Onze-Lieve-Vrouwekathedraal, de Sint-Andrieskerk, de Sint-Carolus Borromeuskerk, de Sint-Jacobskerk en de Sint-Pauluskerk vormen een ongeëvenaard ensemble van vijf historische kerken in het hart van de stad, op wandelafstand van elkaar. Naast levendige parochiekerken zijn het schatkamers van kunst en cultuurhistorisch erfgoed, en unieke getuigen van de barok in de Zuidelijke Nederlanden.
Barok in situ
Wie deze in hoofdzaak gotische kerkgebouwen binnenwandelt, treft een onuitputtelijke schat van beeldende kunst in barokstijl aan, kunst vol herkenbare emoties en briljante details. Anders dan musea zijn het niet zomaar verzamelplaatsen van kunstwerken, maar plekken waar religieuze meesterwerken in situ te bewonderen zijn, op de plaats waarvoor ze eeuwen geleden werden besteld en ontworpen, en functioneerden in navolging van het Concilie van Trente (1545-1563) als propaganda voor de contrareformatie van de rooms-katholieken. Ook al bleven de kerken niet van onheil gespaard, hun architectuur en kunst gaan harmonieus samen en versterken de totaalervaring van esthetiek en spiritualiteit.
Peter Paul Rubens
De monumentale kerken danken hun roem niet het minst aan de schilderijen van Peter Paul Rubens die hij voor de luisterrijke aankleding van deze kerken heeft gemaakt, en waarmee hij de barok vanuit Italië naar Antwerpen brengt. Oorspronkelijk bedoeld als middel om het geloof te verspreiden, groeiden schilderijen als de Terugkeer van de H. Familie, de Kruisoprichting, de Kruisafneming en de Tenhemelopneming van Maria uit tot iconische voorstellingen. Doordat Rubens’ composities publiek tentoongesteld waren, en deze in prent werden gebracht, droegen ze in geen tijd bij tot de verspreiding van de naam en faam van Rubens.
De relatie van Rubens met de monumentale kerken is echter veel persoonlijker dan de meesterwerken die ze rijk zijn. De Antwerpse gebedshuizen waren belangrijke opdrachtgevers, maar vooreerst waren het plaatsen waar de kunstenaar zijn geloof beleefde en beoefende, waar hij familievreugde en -verdriet heeft gedeeld.
Publieksactiviteiten
Tijdens Antwerpen Barok 2018. Rubens inspireert biedt de vzw Monumentale Kerken Antwerpen heel wat activiteiten aan om Rubens en het barokke erfgoed te (her)ontdekken. Een wandeling neemt bezoekers mee op een boeiende tocht langs het permanent aanbod in de monumentale kerken, en belicht hun band met Rubens. Met de gratis bezoekersgidsjes en doe-blaadjes voor families kunnen bezoekers de barokke pracht in de kerken verkennen.
Praktische informatie
Wandeling Rubens achterna: een biografische ontdekkingstocht langs de monumentale kerken
Een nieuw ontwikkelde wandeling voert je langs de monumentale kerken van Antwerpen, die alle een sterke en onlosmakelijke band hebben met Peter Paul Rubens. Laat je binnenleiden in deze gebedshuizen en volg Rubens’ groei van leergierig en begiftigd leerling naar briljant en veelzijdig kunstenaar, de uitbouw van zijn netwerk in Antwerpen en ver daarbuiten, én de feestelijke en droevige momenten die hij met zijn familie heeft beleefd. Sta oog in oog met de overweldigende meesterwerken die Rubens voor de luisterrijke aankleding van deze kerken heeft gemaakt en leer hun ontstaanscontext kennen. Deze religieuze opdrachten dienden als propaganda voor de contrareformatie die het katholieke geloof moest herstellen, maar droegen tegelijk bij aan de verspreiding van de naam en faam van Rubens.
Deze biografische ontdekkingstocht is te downloaden via de Antwerp Museum App of te boeken als gegidste wandeling langs een selectie van drie kerken met keuze uit twee routes:
- De route Rubens’ groei start in de Sint-Andrieskerk, houdt vervolgens halt in de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal en eindigt in de Sint-Carolus Borromeuskerk.
Van 1 juni – 31 oktober 2018
Vertrek om 14.00u (duur: 150 minuten)
Startplaats: hoofdportaal van de Sint-Andrieskerk, Waaistraat
Voor groepen:
Van maandag tot zaterdag
Kostprijs: 105 € (excl. inkomgelden)
Talen: NL, FR, ENG, DUI, SP, IT (volgens beschikbaarheid)
Voor individuelen:
Elke vierde zaterdag van juni tot oktober
Kostprijs: 8 € p.p. (excl. inkomgelden)
Talen: NL
- De route Rubens’ bloei start in de Sint-Pauluskerk, houdt vervolgens halt in de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal en eindigt in de Sint-Jacobskerk.
Van 1 juni – 31 oktober 2018
Vertrek om 14.00u (duur: 150 minuten)
Startplaats: Sint-Pauluskerk, poortgebouw op de hoek van de Veemarkt en de Zwartzustersstraat
Voor groepen:
Van maandag tot zondag
Kostprijs: 105 € (excl. inkomgelden)
Talen: NL, FR, ENG, DUI, SP, IT (volgens beschikbaarheid)
Voor individuelen:
Tweede zaterdag van juni, elke eerste zaterdag van augustus tot oktober
Kostprijs: 8 € p.p. (excl. inkomgelden)
Talen: NL
Toegangsprijs per persoon Onze-Lieve-Vrouwekathedraal: € 6 | € 4 (groep vanaf 20 personen, student en 60+) | gratis (-12 jaar, inwoner Provincie Antwerpen, Baroque Festival Card)
Toegangsprijs per persoon Sint-Jacobskerk: €3 | € 2 (groep vanaf 20 personen, student) | gratis (-12 jaar, Baroque Festival Card)
Wandelingen met gids kunnen enkel online gereserveerd worden via www.antwerpenbaroque2018.be, en dit ten laatste drie weken voor het geplande bezoek.
Bezoekersgidsje Barok genot. Meesterlijk vakmanschap in de monumentale kerken
Wie een historische kerk betreedt, is zich niet altijd bewust van de veranderingen die het interieur de voorbije eeuwen heeft ondergaan en het huidige uitzicht hebben bepaald. Elk van de vijf monumentale kerken wordt in haar zeventiende-eeuwse context geplaatst en enkele barokke kunstwerken worden in de kijker gezet.
Kostprijs: gratis verkrijgbaar in elke kerk
Talen: NL, FR, ENG, DUI, SP
Educatief pakket voor families
De doe-blaadjes vormen het vertrekpunt om samen met de ganse familie de geschiedenis en kunstschatten van elke kerk op een speelse en leerrijke manier te ontdekken. Ga samen op verkenning en maak van een kerkbezoek een boeiende belevenis.
Leeftijd: 5 tot 12 jaar
Kostprijs: gratis verkrijgbaar in elke kerk
Talen: NL, FR, ENG, DUI, SP
